هَمِدان، هَمَدان یا به گویش محلی هِمِدان یکی از کلانشهرهای ایران در منطقهٔ غربی و کوهستانی ایران و مرکز شهرستان و استان همدان است. این شهر در دامنهٔ کوه الوند و در بلندای 1٬741 متری از سطح دریا واقع شدهاست و از شهرهای سردسیر ایران بهشمار میآید. همدان قدیمیترین شهر ایران و از کهنترین شهرهای جهان است. در سال 1385 مجلس شورای اسلامی در مصوبهای همدان را «پایتخت تاریخ و تمدن ایران» اعلام کرد. همدان اولین پایتخت نخستین شاهنشاهی ایران، مادها بودهاست. با این حال قدیمیترین آثار یافتشده از محوطهٔ باستانی هگمتانه و نیز کتیبههای گنجنامه مربوط به دوران هخامنشیان هستند. همچنین این شهر در روزگار هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، آل بویه و سلجوقیان نیز یکی از پایتختهای کشور بودهاست. هماکنون استان همدان به دلیل داشتن مراکز تاریخی و دیدنی به عنوان پنجمین شهر فرهنگی و توریستی کشور شناخته میشود و از نظر علمی نیز با وجود مراکز دانشگاه بوعلی سینا، دانشگاه صنعتی همدان، دانشگاه آزاد اسلامی همدان، دانشگاه پیام نور همدان و مراکز دیگر، به عنوان یکی از قطبهای دانشگاهی کشور شناخته شدهاست.آرامگاه بوعلی سینا نماد شهر همدان و همچنین یکی از نمادهای پیشینهٔ ایران در فرهنگ جهان و دانش و علم بهشمار میرود
فهرست جایهای دیدنی استان همدان: مجسمهٔ شیرسنگی. شهر باستانی هگمتانه. تپهٔ توشیجان. کتیبههای گنجنامه. گنبد علویان. برج قربان. مسجد جامع همدان. آرامگاه استر و مردخای. امامزاده حیقوق. آرامگاه بوعلی سینا. آرامگاه عارف قزوینی. آرامگاه باباطاهر. آرامگاه میررضیالدین. سد اکباتان. تپهٔ عباسآباد. آتشکدهٔ بهرام. غار علیصدر. غار سراب. غار سوباشی. غار قلیآباد. امامزاده خاتون. قلعهٔ باشقورتاران. قلعهٔ طوراقیه. قلعهٔ سراب. قلعه پری روستای سراب. روستای آللان. کوهستان قلیآباد. کوهستان بوقاطی. حمام اعظم. سد کبودرآهنگ. ستون سلوکی. سراب گیان. تپهٔ گیان آتشکدهٔ گرهچقا. حمام حاجآقا تراب. مسجد جامع نهاوند. تپهٔ باباقاسم. کوه گرین. سراب گنکاور کهنه. سراب فارسبان. سراب ملوسان. سراب گاماسیاب. امامزاده ابراهیم. امامزاده محمد. معبد لائودیسه. تپهٔ ابوذر. کوه آردوشان. مقبرهٔ باباپیره. پیل آلاغه. پیست اسکی تاریکدره. شهر لالجین. دشت بهار. مار چهلدم. موزهٔ بوعلی. موزهٔ تاریخ طبیعی همدان. موزهٔ هگمتانه. موزهٔ جامع نظری. گور اسکندر. مسجد شاه تهماسب. کاروانسرای فرسفج. امامزاده یحیی. امامزاده محسن. امامزاده اظهر درجزین. مسجد پیغمبر. مسجد میرزاتقی. درهٔ مرادبیگ. کلیسای همدان.