پیت استاپ فرمول یک چیست؟
پیت استاپ (Pitstop) یکی از مهمترین بخشهای موتوراسپرت است که هماهنگی بالای تمام اعضای تیم را میطلبد. فرآیند پیت استاپ در رشتههای مختلف موتوراسپرت شامل سوختگیری، تعویض تایرها، تنظیمات و رفع مشکلات مکانیکی، تعویض راننده و در برخی موارد توقف اجباری به عنوان جریمهی رانندگی غیرمجاز است. همانطور که مشخص است، تمام موارد بالا در تمام رشتههای اتومبیلرانی مجاز نیست. معمولاً جایگاه توقف هر خودرو، در روبروی جایگاه تیمها در حاشیهی خط استارت و پایان پیست با خطهای موازی مشخص میشود. تعداد مکانیکهای مجاز در پیت استاپ در موتوراسپرت از 2 نفر تا نفر در رشتههای مختلف، متفاوت است. در ادامهی این مطلب نگاهی کوتاه به پیت استاپ فرمول یک خواهیم داشت.
## پیت استاپ موفق، عامل مهم پیروزی تیم
رانندگی با خودروهای فرمول یک در سرعتهای بالای 300 کیلومتر بر ساعت، کار آسانی نیست و معمولاً در پایان هر مسابقه، این رانندهی تیم است که بیشترین توجهها را به خود جلب میکند. با اینکه پوشش پشت پردههای کارهای تیمی فرمول یک در چند سال اخیر بهتر شده است، اما پس از پیروزی راننده، همچنان نقش مهم مکانیکها و عملکرد آنها در پیت استاپها به حاشیه میرود. مکانیکهای تیمهای فرمول یک مسئول اصلی سرحال نگهداشتن خودرو و حتی گاهی راننده هستند. پس از ممنوعیت سوختگیری خودروهای فرمول یک از سال 2010، تمرکز اصلی پیت استاپ بر تعویض تایرها و رفع مشکلات فنی یا خرابی بخشی از بدنه معطوف شده است.
جایگاه اصلی توقف خودرو اصطلاحاً پیت لین (Pitlane) نام دارد. راننده با راهنمایی یکی از اعضای تیم که با نام «مرد آبنبات چوبی» شناخته میشود در جایگاه قرار میگیرد. دلیل نامگذاری این نام مستعار، شباهت بالای تابلوی راهنمایی مکانیک تیم با آبنبات چوبی است. این تابلو با دو نوشتهی، «توقف» و «دنده یک» در دو طرف راهنمای راننده است. اهمیت مرد آبنبات چوبی بهخصوص در شرایطی که چند خودرو به پیت استاپ وارد میشوند بیشتر میشود. سال 2008 بود که فراری سیستم چراغ راهنمایی را بهجای مرد آبنبات چوبی معرفی کرد. فراری پس از حادثهی پیت استاپ فلیپه ماسا، دوباره به نیروی انسانی روی آورد اما همانطور که در مسابقات امروز میبینیم، سرانجام چراغهای راهنمایی جایگزین تابلوی مرد آبنبات چوبی شدند و مسئولیت این مکانیک در راهنمایی کلی بدون تابلوی قدیمی خلاصه میشود.
## تعویض تایرها در کمتر از 2 ثانیه
پس از توقف خودرو در پیت لین، در حالت معمول 14 مکانیک (12 مکانیک تعویض تایر و 2 مکانیک جک) به سراغ خودرو میروند. برای تعویض هر چرخ 3 مکانیک نیاز است تا در عرض 2 تا 3 ثانیه، چهار لاستیک تعویض شود. البته این تعداد با حضور مکانیکهای بیشتر بهمنظور تنظیمات بالهها و دو مکانیک دیگر برای تمیز کردن دریچههای هوای جانبی خودرو افزایش پیدا میکند. کار حساس 12 مکانیک برای تعویض تایرها با 2 مکانیک در عقب و جلوی خودرو که مسئول استفاده از جک هستند، آغاز میشود. پس از تعویض لاستیکها یا تعویض بالههای عقب و جلو و دیگر تنظیمات مورد نیاز، با پایین آمدن جکها و سبز شدن چراغ روبروی راننده، خودرو حرکت میکند. در حین پیت استاپ، مکانیک دیگری در عقب خودرو حاضر است تا در صورت خاموش شدن موتور، وارد عمل شود.
در حال حاضر رکورد سریعترین پیت استاپ تاریخ فرمول یک در اختیار تیم ویلیامز است. مکانیکهای این تیم در گرنپری آذربایجان سال 2016، تایرهای خودروی فلیپه ماسا را در زمان 1.89 ثانیه تعویض کردند. عملکرد اعضای تیم در پیت استاپ بهقدری مهم است که میتواند استراتژی کلی مسابقه را درگرگون کند. بهخصوص وقتیکه روند مسابقه با وجود خودروی مارشال و ایمنی مجازی و واقعی ترکیب میشود، پیت استاپ نقشی تأیینکننده دارد. مکانیکهای هر تیم با درک اهمیت بالای نقش خود در موفقیت تیم، فشار روانی غیرقابل توصیفی را تحمل میکنند. گاهی این فشار، نتیجه عکس میدهد. بهعنوان مثال در فصل 2018 مسابقات فرمول یک، حاصل اشتباه مکانیکهای تیم هاس (HAAS) در پیت استاپ، کناررفتن هر دو راننده از گرنپری استرالیا بود. یا در گرنپری دوم امسال، ناهماهنگی تیمی و سیستم چراغ راهنمایی، کنار رفتن کیمی رایکونن و مصدومیت شدید یکی از مکانیکها را بهدنبال داشت.