آقای مصطفی خلیل نسب آیا دپارتمان های جدید در هاست ایران است؟ اگر ممکن است درباره این دپارتمان ها توضیح دهید.
مصطفی خلیل نسب : ما دپارتمان آموزش مجموعه هاست ایران را داریم که بعضی کارگاه های آموزشی آن امسال شروع به فعالیت کرده است. سه دپارتمان استارتاپی هم در کنار شتاب دهنده هاست ایران از استارتاپ ها حمایت می کند، خدمات زیرساختی استارتاپی هست که مثلا تا 50 درصد هزینه سرور را به شرط احراز اینکه استارتاپ هستند هنوز کاملا بیزینس تبدیل نشده اند، پرداخت می کند. استودیو استارتاپ نیز هست که نیروهای فنی اگر تمایل داشته باشند می توانند در هاست ایران استخدام شوند، ولی روی استارتاپ خودشان کار کنند. دلیل استخدام این است که ما در شتاب دهنده این مشکل را داشتیم که بعضا فردی که در شتاب دهنده مشغول بود و استارتاپش پذیرفته شده بود؛ برای کسب درآمد پروژه فریلنس می پذیرفت یا کارهای جانبی انجام می داد. این موضوع مانع پیشرفت استارتاپ می شد. و شخص نمی توانست روی استارتاپ متمرکز شود. به همین خاطر استارتاپ استودیو را کاملا باز کردیم که آن دسته از افراد که تیم و یا سرمایه کافی برای رسیدن به چشم انداز مورد نظر را ندارند ولی توانمندند را، جذب کنیم. استارتاپ فکتوری نیز برای کسانی است که طرح، ایده و بیزینس آنها مشخص است، ولی مسیر اجرای یک بیزینس یا تیم ندارند. این افراد می توانند از خدمات استارتاپ فکتوری برای اجرای پروژه خود استفاده کنند.
## با توضیحاتی که فرمودید و دپارتمان هایی که راه اندازی کردید، به نظر می رسد هیچ استارتاپی نباشد که نتوانند پروژه خود را اجرا کنند.
مصطفی خلیل نسب : تلاش ما بر این بود که هرکسی که واقعا علاقه مند به حوزه استارتاپی است، بتواند از یکی از این سرویس ها استفاده کند. به همین دلیل شعار ما Total Startup solution. یعنی ما برای کسانی که تیم و mvp و ایده دارند،شتاب دهنده داریم و برای کسانی که توانمند هستند ولی حتی ایده ندارند، فقط مایلند در یک استارتاپ سهیم باشند، استودیو استارتاپ را ارائه داده ایم و برای کسانی که فقط حمایت نیاز دارد infrastructure را و برای کسانی که همه چیز دارد و فقط نیاز به تجربه و راهنمایی دارد سرویس استارتاپ فکتوری را راه اندازی کرده ایم.
## نمایشگاه الکامپ 2018 برخلاف سال گذشته شما بین استارتاپ ها حضور پیدا کرده اید. این امر به دلیل خاصی انجام شده است؟
مصطفی خلیل نسب : در سال گذشته ما در سه قسمت از نمایشگاه حضور داشتیم. استارتاپ های ما در الکام استارز حضور داشتند، خود ما در سالن 6 و یک غرفه هم برای شبکه ملی اطلاعات داشتیم. امسال تلاش ما بر این بوده که همه اینها را در یک جا متمرکز کنیم که به این ترتیب تجربه دیگری برای حضور در نمایشگاه الکامپ کسب می کنیم. یکی از دلایلش این است که تمامی خدمات ما که امسال در الکامپ حضور دارند، خدمات استارتاپی ما هستند، یعنی عملا بخش هاستینگ، طراحی و دپارتمان های دیگر در اینجا حضور ندارند؛ و به دلیل حضور چهارتا دپارتمان استارتاپی ما، باید در بخش الکام استارز حضور پیدا می کردیم؛ و البته به این شکل همه استارتاپ های ما مثل irans3 و content24 و insta24 و استارتاپ های دیگر در یک قسمت جمع شده اند و می توانند خودشان را با هویتی یک پارچه هاست ایران معرفی کنند.
## تا کنون که هاست ایران توانسته در این فضای استارتاپی به خوبی رشد کند و حمایت کننده خوبی برای استارتاپ های دیگر باشد، نظرتان درباره وضع کلی استارتاپ ها در بازار ایران جیست؟ آیا به کسب و کارهای نوپا امیدوارید؟
مصطفی خلیل نسب : بله امیدوارم. برای اینکه ما هرسال شاهد استارتاپ های بیشتری هستیم که موفق شدند رشد کنند و به یک بیزینس تبدیل شوند. برای این استارتاپ ها خوشبختانه و برای اکوسیستم ایران متاسفانه، شاهد این موضوع هستیم که استارتاپ هایی موفق می شوند که جذب کشورهای خارجی می شوند و سرمایه گذار خارجی می گیرند. تقریبا این بیزینس ها از ایران خارج می شوند. این موضوع برای استارتاپ ها باعث خوشحالی است و ما نیز از موفقیت آنها خوشحال می شویم؛ اما برای خارج شدن بیزینس آنها از ایران متاسفیم که به دلیل تفاوت قیمت ریال و دلار، سرمایه ای که از خارج کشورهای خارجی دریافت می کنند، به قدری زیاد شده که سرمایه گذاران در ایران تمایل به سرمایه گذاری با همان قیمت نباشند.