ویدیوی بعدی
ویدیوهای پیشنهادی
گزارشی از بازار ارز و دلار
بیشتر درآمد ایران از فروش نفت حاصل می‌شود. این درآمد به شکل دلار در اختیار بانک مرکزی قرار می‌گیرد تا به ریال تبدیل شود.
ایران می‌تواند این پول را به اقتصاد کشور تزریق کند، با آن کالای خارجی بخرد، آن را در اختیار واردکنندگان بگذارد یا بجای این کارها از درآمد خود برای سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌های کشور استفاده کند.
در حالت عادی باید دلار به شکل درآمد ارزی در اختیار صادرکنندگان و صاحبان صنایع کشور باشد. اما در ایران به‌خاطر عظمت غول‌آسای شرکت نفت، بیشترین حجم دلار به بانک مرکزی منقل می‌شود و در اختیار دولت قرار می‌گیرند.
به همین دلیل بانک مرکزی به‌سادگی قادر است با تزریق ارز، قیمت دلار را کم کند یا با متوقف کردن عرضه آن باعث گران شدن ارز شود. برای همین در کوتاه‌مدت اثر بانک مرکزی بر نرخ ارز بیشتر از وزارت صمت است.
تاریخچه مختصر دلار
در سال 1357 نرخ رسمی دلار 7 تومان بود. دولت به‌خصوص در سال‌های جنگ سعی می‌کرد قیمت 7 تومانی را نگه‌دارد، به شکلی که در سال 1370 با وجود قیمت 142 تومنی بازار، نرخ رسمی ارز 6 تومان بود.
آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی مصادف بود با اولین تلاش برای تک‌نرخی کردن ارز و استفاده از منابع ارزی کشور برای سازندگی.
از سازندگی تا اصلاحات
اما بازار گوش به فرمان سردار سازندگی نماند. وقتی سید محمد خاتمی دولت را با ارز 175 تومانی تحویل می‌گرفت، بازار آزاد رقم 478 تومان را به عنوان قیمت می‌شناخت.
دولت خاتمی تا 1380 به نرخ ارز دولتی دست نزد. اما مردم خوش‌بین به آینده هم باعث شدند که ارز همگام با تورم رشدی معقول داشته باشد و با وجود ناهمواری‌های 1378 به مرز 800 تومان برسد.
دوران احمدی‌نژادی
همه منتظر بودند که در دور دوم ریاست‌جمهوری خاتمی فنر تورمی در برود. اما خاتمی دلار 900 تومانی را به سلامت به محمود احمدی‌نژاد تحویل داد.
دور اول ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد به خیر گذشت. اما در سال 90 دلار 1100 تومانی به 1800 تومان و سال بعد به مرز 4 هزار تومان رسید.
و اما حسن روحانی
مردم زخم‌خورده از این حادثه، سراغ حسن روحانی رفتند، مردی که توانست تا سال 1396 نرخ دلار را در کانال 4 هزار تومان نگاه دارد.
اما در سال 1397 و در پی تصمیم‌های عجیب دونالد ترامپ و اعمال تحریم‌های ظالمانه و برخلاف توافق‌های بین‌المللی، کلید بازار از دست روحانی افتاد و قیمت دلار با سرعتی عجیب پر کشید.
بازار ارز کجا است؟
وقتی از بازار ارز حرف می‌زنیم منظورمان میدان فردوسی، سبزه‌میدان یا میرداماد نیست. در اصلاح اقتصادی، بازار به‌عنوان محل به هم رسیدن عرضه و تقاضا تعریف می‌شود. پس برای درک بازار ارز باید متقاضیان و عرضه‌کنندگان دلار را بشناسیم.