خلاصه کتاب مبانی جغرافیای سیاسی.برای دانلود فایل بر روی لینک زیر کلیک نمایید.
معرفی ماهیت و قلمرو جغرافیای سیاسی:
کمک جغرافیدانان سیاسی به علوم اجتماعی علوم سیاسی و روابط بینالملل به دو طریق میباشد. یکی با بررسی تاثیرات عوامل متغیر فضایی نظیر مکان موقعیت چهره زمین فرهنگ و شیوههای فرهنگی ادراک و تصمیم گیری بر استقرار حکومتها و روابط بین آنها و دیگری با بررسی نحوه اثر گذاری عوامل سیاسی نظیر قدرت قلمروخواهی ترس و درگیری بر محیط زیست و چشم انداز جغرافیایی.
پیشینه مطالعات در زمینه جغرافیای سیاسی
پیشینه مطالعات در زمینه جغرافیای سیاسی و ظهور جغرافیای سیاسی به صورت یک شاخه منسجم جغرافیای انسانی از پدیدههای قرن بیستم است. در میان متقدمان ارسطو به ویژه به شکل دهی یک "حکومت ایده ئال" ریشه ای عمیق برای برخی مفاهیم جغرافیای سیاسی به وجود آورد. وی معتقد بود که در یک کشور مستقل ایده ئال و نمونه نسبت بین جمعیت و وسعت قلمرو و کیفیت آنها مهم است. وی درباره ترکیب ارتش و نیروی دریایی چگونگی مرزها و سایر عوامل بحث کرده در تمام این بحثها به ماهیت محیط فیزیکی به ویژه آب و هوا به عنوان یک عامل تعیین کننده اشاره دارد.
استرابو نیز مانند ارسطو با تمایلات شدید ملی گرایانه خود بر این باور بود که میهن او(یونان) بهترین آب و هوا و در نتیجه بهترین شیوه حکومتی را دارد. در قرون وسطی علم و دانشوری در اروپا تحت الشعاع مذهب قرار گرفت در حالی که در جهان اسلام جغرافیا در بین بازرگانان مورخان جهان گردان و فیلسوفان مسلمان رواج یافت. ابن خلدون در نظریه معروف خود درباره قبیله و شهر (دو واحد سیاسی قدرتمند زمان) ارائه داد و به نقش محیط طبیعی این واحدها به عنوان عاملی تعیین کننده اشاره کرد. در نظریه ابن خلدون در مرحله پنجم از رشد و بلوغ و انقراض حکومتها عامل اسراف و تبذیر باعث انحطاط و اضمحلال حکومت میشود. در اواخر قرن نوزدهم " کارل ریتر " در برلین نظریه رشد حکومت را مشابه آنچه ابن خلدون در پنج قرن پیش از آن ارائه کرده بود مطرح کرد.
تعریف حکومت سرزمینی:
حکومت سرزمینی به ساخت قدرتی اشاره دارد که در سرزمینی معین بر مردمانی معین تسلط پایدار داشته باشد. کارکرد اصلی حکومت از نظر داخلی برقراری نظم و امنیت و از نظر خارجی پاسداری از تمامیت ارضی و تلاش برای حفظ پیشبرد منافع یکایک شهروندان خویش است. از نیمه دوم قرن بیستم با شروع روند جهانی شدن سازمانهای فراملی (آ.سه.آن) و فوق ملی (سازمان ملل متحد) و سازمانهای غیر دولتی (شرکتهای چند ملیتی) نیز همراه با حکومتهای سرزمینی در نظام بینالملل نقش آفرینی میکنند.
با توجه به تعریف فوق میتوان از سه دیدگاه جغرافیایی حقوقی و سیاسی بررسی کرد