ویدیوی بعدی
ویدیوهای پیشنهادی
از آثار منثور ناصرخسرو قبادیانی - سفرنامه ناصر خسرو
در این کتاب مجموعه‌ای از اصطلاحات فلسفی و کلامی آثار ناصرخسرو همراه با تعاریف یا توضیحاتی از آنها معرفی شده است.
ناصرخسرو از شاعران و نویسندگان درجه اول ادبیات فارسی است که در فلسفه و حکمت دست داشت. آثارش از گنجینه‌های ادب و فرهنگ ایران محسوب می‌شوند. عمر دراز وی در یکی از ادوار پرسانحه و بغرنج تاریخ ایران گذشته است. پنج سال پیش از تولد ناصر، محمود سبکتکین بر سامانیان غلبه یافت و این گونه دوران سلسله‌های ایرانی آغاز شد. بازتاب دوران پر تلاطم زندگی‌اش را می‌توان در آثارش بازیافت.
ناصرخسرو به تاریخ 394 هجری قمری به دنیا آمد. بر اغلب علوم عقلی و نقلی زمان خود از قبیل فلسفه یونانی و حساب و طب و موسیقی و نجوم و فلسفه و کلام تبحر داشت و در شعرهای خویش به کرات از احاطه داشتن خود بر این علوم تأکید کرده است. او به تاریخ 481 هجری قمری از دنیا رفت.
آثار منثور ناصرخسرو قبادیانی بلخی فیلسوف و حکیم قرن پنجم سرشار از اصطلاحات فلسفی و کلامی است. وی برای نشر ایدئولوژی در بستر فلیفه به تبلیغ پرداخت و آیات الهی و اخبار رسول (ص) را با برهان‌های عقلی پیوند زد و تفکری ویژه و منسجم را گسترش داد، نشاط و عشق و انگیزه طرح علوم دینی با تکیه بر فلسفه و تأثیرپذیری از آن و نقد و بررسی آرای اهل نظر از ویژگی‌های بارز آثار منثور و منظوم اوست. نظام فکری وی متأثر از جریان‌های فکری زیر است: اندیشه‌های کلامی مأخوذ از قرآن و حدیث؛ اندیشه‌های متفکران اسماعیلی مذهب؛ تفکرات فلاسفه یونان و روم.
«گشایش و رهایش» مرکب از سی پرسش و پاسخ‌های آنها درباره مسائل کلامی مهم دعوت و اصول عقاید فاطمی است. «جامع الحکمتین» در تلفیق دو حکمت یعنی فلسفه و دین به ویژه فلسفه یونانی و دین اسلام تدوین شده است. «خوان الاخوان» از تألیفات متأخر ناصرخسرو از صد فصل درباره موضوعاتی چون معاد، ثواب، مراتب عقل و نفس ترکیب شده و «وجه دین» از 51 فصل تشکیل شده که نویسنده در آن روشن‌ترین تفسیر باطنی یا تأویل خود را از اعمال و مراسم عبادی مطرح می‌کند. در «زادالمسافرین» درباره مطالب بسیار متنوع طبیعی و ماوراءالطبیعی نظیر ماده بسیط، حرکت، حدوث عالم، پاداش و پادافره بحث می‌نماید.
این کتاب مجموعه‌ای است از اصطلاحات فلسفی و کلامی آثار ناصرخسرو همراه با تعاریف یا توضیحاتی که وی از آنها به دست داده؛ بنابراین دربردارنده اصطلاحاتی نیز می‌شود که بدون تعریف و در میان عبارات وی قرار گرفته است. هدف از تدوین این مجموعه عبارت بوده از:
1. گردآوری اصطلاحات همراه با تعاریف و توضیحات آنها از کتاب‌های پنجگانه که اسباب سهولت دریافت مقاصد و مفاهیم فلسفی و کلامی اشعار وی را ـ که ناگزیر از طرح موجز آنها به مناسبت ساختار شعر و ویژگی آن بوده است ـ فراهم می‌سازد.
2. گردآوری مجموعه این اصطلاحات و تعاریف آنها توانایی و توجه ناصرخسرو را به «قیمتی درّ لفظ دری» آشکار می‌سازد که خود می‌تواند خدمتی به زبان فارسی به شمار آید.