با آغاز ماه محرم، شهرستان تفت در استان یزد که شهرت معنوی آن به آیین نخل برداری است، خود را برای برپایی بزرگترین مراسم سنتی مذهبی در ایران با حضور قشرهای مختلف مردم از سراسر کشور و نیز 200 گردشگر خارجی آماده می کند.آیین روز عاشورا در شهرستان تفت که مراسم سنتی نخل برداری نیز جزیی از آن است در فهرست آثار معنوی کشور ثبت شده است.
این آیین عرفانی، همه ساله در عصر عاشورا و همچنین روز شهادت حضرت علی (ع) در حسینیه امام'ره' (شاه ولی) تفت برپا می شود.
همه ساله، شیفتگان اباعبدالله (ع) از نقاط مختلف کشور برای حضور در این مراسم سنتی به تفت می آیند و آنطور که میراث فرهنگی اعلام کرده، گردشگران خارجی نیز از جمله میهمانان ویژه این روز در تفت هستند.
مراسم سنتی نخل برداری در تفت طی دهها سال گذشته به شکل سنتی برپا شده و همچنان به همین شکل برگزار می شود.
'ˈنخل' در لغت به معنای تابوت است و نزد مردم استان یزد نمادی از تابوت سیدالشهدا(ع) است، وسیله ای چوبی که دو طرف آن به صورت مشبک از چوب ساخته شده و به وسیله چوبهای دیگر به هم مرتبط و بر روی چهار تیر چوبی قرار دارد .
عزاداران تفتی از روزهای اول ماه محرم به آماده سازی نخل و سیاهپوش کردن آن اقدام می کنند.
نقطه قابل توجه در این مراسم که منحصر بفرد است و طی دهها سال گذشته همچنان شکل سنتی خود را حفظ کرده حضور خودجوش هیات محله 'سرده' برای آغاز این مراسم است و تا این هیات وارد حسینیه نشود نخل همچنان ثابت می ماند.
هیات سرده، مسیر چند کیلومتری محله خود تا حسینیه امام را در حالی که به سینه می زنند طی می کنند اما پس از نزدیک شدن به حسینیه، پیاده روی آرام آنان، ناگهان سرعت می گیرد و در حالیکه می دوند و به سر و سینه می زنند به زیر نخل می روند و به همراه دیگر عزادارانی که از قبل در زیر نخل جا گرفته اند، آن را از جا بلند می کنند.
نکته دیگر اینکه اصل مراسم نخل برداری فقط چند دقیقه طول می کشد اما همین چند دقیقه، دهها هزار نفر از شیفتگان آقا امام حسین (ع) را به این حسینیه می کشاند و این یعنی اوج عشق و ارادت به ائمه اطهار و سالار شهیدان.
عزاداران، نخل را سه تا پنج بار در حسینیه چرخانده و سپس آن را در مکان خود قرار می دهند و در حالیکه به شدت به سر و سینه خود می زنند در جلوی عزاخانه حسینیه به عزاداری می پردازند.