چرا شیائومی به سود کم فروش سختافزار قناعت میکند
حتماً تاکنون یکی از ابزارهای دیجیتال شیائومی را خریداری یا دست کم از آنها استفاده کردهاید. محصولات این شرکت دارای کیفیتی عالی و قیمتی بهمراتب پایینتر نسبت به رقبا هستند؛ اما چنین چیزی چطور ممکن است؟ چگونه میشود پرچمداری باکیفیت و فناوری بالا مثل می میکس ساخت اما آن را با قیمتی نزدیک به محصولات میانرده به بازار عرضه کرد؟
همه چیز به مدل کسبوکار این شرکت بازمیگردد. شیائومی در سال 2015 لقب باارزشترین استارتآپ یونیکورن (استارتآپی که بیش از یک میلیارد دلار ارزش دارد) جهان را به خود اختصاص داد. اگرچه در سال 2016 ورق برگشت و این شرکت از جایگاه بزرگترین فروشندهی گوشیِ هوشمند در چین به جایگاه پنجم تنزل یافت؛ اما همچنان رشد خود را ادامه داد، بهگونهای که «ققنوس چین» نام گرفت.
اما شاید مهمترین چیزی که این شرکت را به جایگاه کنونیاش رسانده است، مدل درآمدی آن باشد. بر اساس تخمینها، این شرکت تلفنهای همراه خود را با سودی کمتر از پنج درصد به فروش میرساند. درواقع راز قیمت پایین محصولات این شرکت همین است: سود خالص بسیار اندک!
سؤال اصلی این است: چطور میتوان تمام هزینههای یک شرکت سختافزاری، از توسعه و تحقیق گرفته تا تولید، عرضه و تبلیغات را با سود فروش پنج درصدی جبران کرد؟ انتظار نداریم کسی چنین چیزی را باور کند؛ اصلاً این حرف در دنیای امروز غیرممکن است. پس بیایید کمی دقیقتر به منابع درآمدی شیائومی و مدل کسبوکار این شرکت نگاه کنیم.
## درآمد شیائومی از کجا تأمین میشود؟
70 درصد درآمد شیائومی حاصل فروش گوشی هوشمند، حدود 20 درصد حاصل فروش تجهیزات جانبی (مانند پاوربانک، روتر، مچبند سلامتی و ...) و حدود 10 درصد آن نتیجهی فروش خدمات و سرویسهای اینترنتی (موسیقی آنلاین، فضای ابری، فروشگاه اپلیکیشن، تبلیغات و ...) است. شیائومی سود دو سری اول، یعنی حدود 90 درصد از درآمد خود را زیر پنج درصد نگه میدارد؛ اما در مورد خدمات اینترنتی اوضاع فرق میکند. شاید فکر کنید احمقانه است؛ اما اینطور نیست.
حاشیهی سود ناخالص شیائومی از فروش سختافزار و بدون در نظر گرفتن هزینهی بازاریابی، مالیات و سایر هزینههای سربار تنها 9 درصد است. شاید اگر دقیق حساب کنیم سود خالص نهایی کمتر از پنج درصد بشود و حتی شاید شرکت در فروش سختافزار ضرر کند. اما مدیران این شرکت چشم به حاشیهی سود 60 درصدی فروش خدمات اینترنتی دوختهاند. شیائومی خود را با نام نام «mi» (مخفف mobile Internet) معرفی میکند. پس عجیب نیست اگر نتیجهگیری کنیم این شرکت سختافزار میسازد تا خدمات اینترنتیاش مشتری پیدا کند.
برای درک بهتر دلیل این کار کافی است نگاهی به بازار گوشی هوشمند بیندازید. میتوان گفت اپل و سامسونگ تنها شرکتهایی هستند که از فروش تلفن همراه سود میکنند. سایر شرکتها مانند الجی، سونی و اچتیسی مدتها است در حال ضرردهی هستند. کسب سود از فروش سختافزار و بخصوص گوشی هوشمند دشوار است و هر شرکتی از عهدهی آن برنمیآید. اما اوضاع در بازار خدمات اینترنتی کاملا برعکس است. شرکتهای بزرگ مختلفی وجود دارند که خیلی وقت است از فروش نرمافزار و خدمات سود میکنند؛ مایکروسافت، گوگل، آمازون، فیسبوک، علیبابا و ... درواقع بیشتر شرکتهای سختافزاری سنتی سعی میکنند با فروش محصول خود به مشتری بیشترین سود ممکن را ببرند و سپس مشتری را رها میکنند؛ اما راهی که شیائومی انتخاب کرده برعکس است؛ این شرکت در هنگام فروش محصولاتش تقریباً هیچ سودی از مشتری دریافت نمیکند و در عوض تلاش میکند او را به استفاده از خدمات اینترنتی خود تشویق کند و از طریق فروش حق اشتراک سود ببرد. این حتی برخلاف سنت شرکتهای نرمافزاری قدیمی مانندمایکروسافت است. بدین ترتیب شرکتها هنگام فروش نرمافزار خود (مانند ویندوز و آفیس) از مشتری پول میگیرند؛ اما شرکتهای نرمافزاری مدرن مانند اسپاتیفای و فیسبوک نسخهای رایگان از محصول خود را به مشتری عرضه میکنند و سپس در ازای خدمات اضافه (خرید اشتراک پریمیوم) از او ماهیانه پول میگیرند. این درست همان کاری است که شیائومی با فروش سختافزارهایش انجام میدهد.