مستند ساختن تقویم با بهره گیری از اصطرلاب

تقویم هجری خورشیدی که مورد استفاده ما ایرانیان است، 6 مارس 1079 میلادی (پانزدهم اسفندماه و روزی چون امروز) توسط حکیم عمر خیام نیشابوری تکمیل شد که به تقویم جلالی معروف گردیده است، زیرا که در زمان حکومت جلال الدین ملکشاه سلجوقی تنظیم شده بود.  

این تقویم دقیق تر از تقویم (خورشیدی) میلادی است، زیرا که عدم دقت آن هر 3770 سال، یک روز است و تقویم میلادی هر3330 سال.

 حجه‌الحق حکیم عمر خیام که در سال 1044 میلادی در نیشاپور به دنیا آمد و در سال 1124 در گذشت نه تنها ریاضی دان و آگاه از علم هیات ( فضا - ستارگان) بود بلکه در فلسفه، پزشکی و شعر نیز شهرت جهانی دارد و رباعیات او که در سال 1839 به انگلیسی ترجمه شده هنوز هر سال تجدید چاپ می شود. آثار دیگر او از جمله «نوروز نامه» و «رساله در وجود» معروفند. عمر خیام با همه علاقه ای که به زادگاهش نیشابور داشت؛ در طول حیات خود چند سفر تحقیقاتی به اصفهان، سمرقند، بخارا و ری کرده بود. وی با این که به کار دولتی علاقه نداشت، دعوت شاه وقت را برای ساختن رصدخانه ری پذیرفت.