دکتر دینانی در همایش «حکمت در ادبیات فارسی» - Dr.Dinani: "Metaphysics" in Persian literature

بگذاریم هرچیز جای خودش باشد

تذکری به مقام منبر

http://simafekr.tv/video/25156

سیمافکر: سخنان دلگرم‌کننده‌ای از این دست که ما همه چیز را خود از پیش داشته‌ایم، یا همه‌چیز در ادبیات ما آمده و قدرش را نمی‌دانیم، قدری برای آنها که ممارستی پای منبرها و بین کتاب‌ها داشته‌اند تکراری و کلیشه‌ای است. ظاهراً از استاد دینانی انتظار نمی‌رود وقتی مقام، مقام شرح حکمت در ادبیات فارسی و مشخصاً عطار نیشابوری است، چنین سخنانی بگویند و مثل خیلی­ها نهایتا ما را دعوت کنند به بازخوانی و مداقه در آثار کلاسیک خودمان. انگار چنین توصیه‌هایی مثل نصیحت‌های پدرانه، فقط ما جوان‌ها را وا می‌دارد که با رویی از احترام و ادب، زیر لب و در دل بی‌اعتنا باشیم و حرف‌ها را از گوشی بگیریم و از گوشی به‌باد دهیم و پیش خود بدانیم که نهایتاً کار خود را خواهیم کرد و راه خود را خواهیم رفت. اما چرا باید انتظار دیگری داشته باشیم؟ چرا باید اینجا منتظر یک معجزه باشیم؟

استاد دینانی در این سخنرانی، شعر سترگی از عطار را شرح داده و با نظر به آن، مفهوم حقیقی وحدت و توحید را طبق آموزه‌های حکمت اسلامی. طرح کرده است. آیا همینقدر کافی نیست؟ کسانی که این وسط، انتظار دارند سخنان اعجاب­آورتری از استاد بشنوند، گویی مقام منبَر، مقامی که استاد دینانی در آن قرار گرفته را به هیچ گرفته­اند. توجه به این مقام نه صرفاً چیزی درباره خود منبَر بلکه چیزی درباره هرآن‌کس که بر آن نشسته و درباب حکمت کهن شعر فارسی یا فلسفه اسلامی داد سخن سرمی‌دهد به ما می‌گوید. شاید متواضعانه باید گفت که منبر جای شرح و تشریح است نه جای کشف و افشا؛ جای به خود آمدن است نه جای از خود پیشتر رفتن. اگر این توضیح لااقل کمی درست باشد دیگر نمی‌توان عطار را چنان که دکتر دینانی گفته‌اند به جای شکسپیر و دیگر آثار عصر مدرن توصیه کرد. مقام تشریح مقام نشان دادن دقیق جای آثار است. آن که خوب از عهده مقام تشریح بر می‌آید جای آثار را نشان می‌دهد: آن‌قدر دقیق و درست که هیچ‌چیز جایش را نمی‌گیرد و جای هیچ‌چیز دیگر را نخواهد گرفت.