سرفه چیست؟

سرفه چیست؟

سرفه یک بازدم انفجاری است که سبب پیدایش یک مکانیزم محافظتی طبیعی جهت پاک نمودن مجاری تنفسی از ترشحات و اجسام خارجی می‌شود.

برونشها و نای آنقدر به لمس سبک حساس هستند که مقادیر بیش از حد ماده خارجی یا هر علت تحریکی دیگر موجب شروع رفلکس سرفه می‌شود. حنجره و کارینا (محلی که در آن نای به دو برونش تقسیم می‌شود) بسیار حساس هستند و برونشیولهای انتهایی و حتی حبابچه‌ها به محرکهای شیمیایی سوزانده از قبیل دی‌اکسید گوگرد و گاز کلر حساس هستند.

ایمپالسهای مرکز رو از مجاری تنفسی بطور عمده از طریق اعصاب واگ به پیاز مغز تیره می‌روند و در آنجا یک توالی اتوماتیک از وقایع بوسیله مدارهای نورونی مغز تیره شروع شده و در نهایت باعث سرفه می‌شود. سرفه مفرط یا مزاحم ، شایع‌ترین علامتی است که ما را به نزد پزشک می‌کشاند.

مکانیسم سرفه

سرفه به صورت ارادی یا رفلکسی ایجاد می‌شود. رفلکس دفاعی دارای مسیرهای آوران و وابران است. قسمت آوران شامل گیرنده‌هایی در مسیر توزیع حسی اعصاب حسی اعصاب سه قلو ، زبانی – حلقی ، حنجره‌ای فوقانی و واگ است. قسمت وابران شامل عصب راجعه حنجره‌ای و اعصاب نخاعی است. سرفه با یک دم عمیق آغاز شده و با بسته شدن گلوت ، شل شدن پرده دیافراگم و انقباض ماهیچه‌ای در برابر گلوت بسته شده، دنبال می‌شود. این امر سبب بالارفتن فشار داخل قفسه سینه شده و در اثر فشار مثبت قفسه سینه ، نای تنگ می‌شود. ناگهان گلوت باز شده و به علت اختلاف فشار موجود میان مجاری هوایی و اتمسفر و نیز تنگ شدن نای ، میزان زیادی از جریان هوا به سرعت از نای خارج می‌شود. این نیروها سبب می‌شوند تا ترشحات مخاطی و اجسام خارجی ، از ریه به بیرون رانده شوند.

علل ایجاد سرفه

سرفه در اثر مکانیزم حفاظتی ریه علیه اجسام خارجی‌ای که از طریق استنشاق (دود سیگار ، گرد وغبار و …) یا ترشحات مجاری هوایی فوقانی ، شیره معدی و اجسام خارجی دیگر که وارد ریه می‌شوند، آغاز می‌گردد. زمانی که سرفه به علت ترشحات مجاری هوایی فوقانی و شیره معدی پدید می‌آید، امکان دارد عامل اولیه ناشناخته باقی مانده و سرفه بطور مرتب ادامه یابد. قرار گرفتن طولانی مدت در برابر برخی محرکها ، سبب التهاب مجاری هوایی شده و سبب تشدید سرفه می‌شود. هر بیماری‌ای که به التهاب ، تنگی یا تحت فشار قرار دادن مجاری هوایی بینجامد می‌تواند با سرفه همراه باشد.

عفونت سیاه سرفه ، یکی از علل احتمالی سرفه مداوم در بزرگسالان است. عموما تشخیص بیماری براساس وضعیت بالینی بیمار صورت می‌پذیرد. (بیماری آسم|آسم)) علت شایعی برای سرفه می‌باشد. نمونه‌هایی از بیماریهای پارانشیمی ریه که سبب سرفه می‌شوند عبارتند از بیماری بافت بینابینی ریه ، پنومونی و آبسه‌های ریوی. امکان دارد نارسایی احتقایی قلب نیز به دلیل ادم بافت بینابینی و نیز بافت دوربرونشی ، با سرفه همراه باشد. سرفه بدون خلط ، از عوارض استفاده از مهار کننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین در 20 – 5 درصد بیماران مصرف کننده این داروها است. شروع سرفه در عرض یک هفته از آغاز مصرف دارو است. مکانیسم ایجاد سرفه به دنبال مصرف این داروها ، احتمال دارد به دنبال تجمع برادیکینین باشد.

علل سرفه با توجه به طول سرفه

با توجه به طول مدت سرفه ، می‌توان شایع‌ترین علل سرفه را دسته بندی کرد. سرفه حاد (کمتر از سه هفته) اغلب در اثر عفونت دستگاه تنفسی فوقانی (بویژه سرماخوردگی ، سینوزیت باکتریایی حاد و سیاه سرفه) پدید می‌آید. سرفه مزمن (بیش از سه هفته) در یک فرد سیگاری ، مطرح کننده احتمال وجود بیماری انسدادی مزمن ریه بوده و در یک فرد غیر سیگاری که رادیوگرافی سینه‌اش طبیعی است، به دنبال ترشحات قسمت خلفی بینی و آسم ، پدید می‌آید.

رادیوگرافی قفسه سینه ، بویژه در طرح یا اثبات علت سرفه مفید است. یافته‌های مهم رادیوگرافی عبارتند از: وجود یک ضایعه توده مانند در درون قفسه سینه و بیماری منتشر بافت بینابینی یا آلوئلی ، وجود یک ناحیه لانه زنبوری یا کیست مانند ، مطرح کننده برونشیکتازی است. در حالی که آدنوپاتی قرینه دو طرف ناف ریه ، سارکوییدوز را مطرح می‌کند.

.