نورون چیست ؟

نورون چیست ؟

بافت عصبی انسان از دو نوع سلول به نام نورون و نوروگلیا ساخته شده است. در این مقاله به تفضیل به بررسی ساختار، عملکرد و انواع نورون می پردازیم.

## ساختار نورون چگونه است؟

نورون ها سلول های بافت عصبی هستند که متناسب با وظیفه خود ساختار ویژه ای پیدا کرده اند.

سه بخش اصلی نورون عبارت است از:

1. جسم سلولی
2. آکسون
3. دندریت

در جسم سلولی نورون، هسته و اندامک های سلولی قرار گرفته اند.

## آکسون چیست؟

آکسون یک زائده طویل سیتوپلاسمی است که از جسم سلولی نورون خارج می شود و پیام عصبی را به نورون های دیگر یا اندام ها می رساند. در بسیاری از نورون ها، آکسون با لایه ای به نام میلین پوشیده شده است. غلاف میلین در مناطقی از آکسون از بین رفته که به آن گره رانویه می گویند. پیام عصبی در مسیر انتقال از یک گره به گره رانویه بعدی جهش پیدا می کند تا سرعت انتقال پیام افزایش یابد.

اگر اکسون میلین نداشته باشد، پیام عصبی با سرعت 0٫5 متر بر ثانیه و اگر میلین داشته باشد با سرعت 200 متر بر ثانیه منتقل می شود.

## دندریت چیست؟

دندریت ها زائده های کوچک جسم سلولی هستند که پیام عصبی را به جسم سلولی منتقل می کنند.

## انواع نورون:

نورون ها بر حسب تفاوت در شکل ظاهری به سه نوع زیر تقسیم می شوند:

نورون یک قطبی

نورون یک قطبی تنها یک دندریت و یک آکسون دارد که از یک نقطه جسم سلولی خارج می شوند.

1. نورون دو قطبی

در این نوع از نورون هم یک دندریت و یک آکسون وجود دارد ولی از دو نقطه جسم سلولی خارج می شوند.

1. نورون چند قطبی

نورون چند قطبی، چند دندریت با یک آکسون دارد.

## انواع نورون از نظر عملکرد:

نورون ها بر حسی وظیفه نیز به سه نوع حسی، حرکتی و رابط تقسیم می شوند.

### نورون حسی:

نورون های حسی آکسون کوتاه و دندریت بلند دارند و با توجه به شکل ظاهری خود، وظیفه انتقال پیام از اندام ها به جسم سلولی را بر عهده دارند. زمانی که دستمان را به جسمی داغ می زنیم و احساس سوختگی می کنیم نورون های حسی در حال فعالیت اند.

### نورون حرکتی:

نورون های حرکتی دندریت کوتاه و آکسون بلند دارند و برای انتقال پیام از مراکز عصبی به اندام ها تخصص پیدا کرده اند. زمانی که بعد از احساس گرما دست خود را عقب می کشیم نورون های حرکتی در فعالیت اند.

### نورون های رابط:

این نوع از نورون ها، دندریت کوتاه دارند و با توجه به محل قرار گیری می توانند اکسون کوتاه یا بلند داشته باشند. اکثر نورون های دستگاه عصبی مرکزی از نوع نورون های رابط اند و همان گونه که از نام آن پیداست، رابطی بین نورون های حسی و حرکتی و مراکز عصبی هستند.

## طرز کار نورون:

نورون ها پیام عصبی را تنها در یک جهت منتقل می کنند یعنی پیام را فقط از طریق دندریت ها دریافت کرده و از راه آکسون ها به خارج می فرستند. در مسیر انتقال پیام سه مرحله تحریک پذیری، هدایت و انتقال جریان عصبی اتفاق می افتد.

در مرحله تحریک پذیری، پیام عصبی ماهیت بیوالکتریکی در نورون پیدا می کند و در زمان انتقال، نورون با تغییر بار الکتریکی تحریک می شود . این تحریک در طول تار عصبی آکسون جاری شده و نقطه به نقطه جابجا می شود. در انتهای آکسون ممکن است یک نورون دیگر یا یک تار عضلانی ماهیچه قرار داشته باشد. به محل ارتباط آکسون با نورون جدید یا ماهیچه، سیناپس می گویند. در سیناپس پیام به دندریت نورون جدید یا به تار عضلانی ماهیجه منتقل می شود.