در علوم طبیعی، تئوری تشریح کننده چگونگی ایجاد حیات در زمین از مواد بی جان را پیدایش حیات یا حیاتزایی (آبیوژنز یا بیوپویز) گویند.
نباید این تئوری را با تکامل یا فرگشت که به مطالعه روند تغییرات ایجاد شده در موجودات زنده با گذشت زمان میپردازد و یا کیهانزایی که به دنبال توضیح چگونگی آغاز دنیاست، اشتباه گرفت.