ایدئولوژی چیست؟

بهترین ها
منتشر شده در 30 تیر 1397

ایدیولوژی از نظر ساخت لغوی واژه‏ای است مرکب از دو جزء «ایده» و «لوژی» که ایده به معنی اندیشه، تصور، عقیده، نظر، آگاهی و... آمده است و لوژی که به صورت پسوند امروزه معمولاً به معنی دانش و شناسایی بکار می‏رود و معرف علم است مانند سوسیولوژی (جامعه شناسی) پسیکولوژی (روانشناسی) و... بنابراین ایدیولوژی نیز از نظر ساختمان لغوی مرادف با دانش و شناخت عقیده یا بطور خلاصه عقیده شناسی است، اما امروزه ایدیولوژی معمولاً کاربردهای دیگری دارد که در معنی زیر بیشتر بکار می‏روند.


 الف - ایدیولوژی به معنای عام که مرادف مکتب است و مجموعه‏ای از رهنمودهای مکتب را چه در بعد اندیشه و چه در بخش عمل در بر می‏گیرد.


 ب - ایدیولوژی به معنای خاص که تنها از بخشی مکتب را که به رفتار انسان و دستورالعملها(بایدها و نبایدها) مربوط می‏شود در بر می‏گیرد که در این صورت در برابر بخش دیگر یعنی جهان بینی (اندیشه‏های بنیادی) مکتب بکار خواهد رفت.


با این توضیح روشن شد که ایدیولوژی اسلامی مجموعه‏ای رهنمودهای اسلام یا دستورالعملهای آن می‏باشد. 


از نظر اسلام، انسانها به حسب گوهر و ذات برابرند؛ سید قرشی و سیاه حبشی برابرند. آزادی، دموکراسی و عدالت در اسلام زاده برابری و مساوات انسانهاست


مشخصات ایدیولوژی اسلامی چیست؟ 


مشخصات اسلام از نظر ایدیولوژیکی عبارتند از:


1. همه‏جانبگی.


2. اجتهادپذیری.


3. سَماحت و سهولت.


4. زندگی گرایی: اسلام یک دین زندگی گراست نه زندگی گریز.


5. اجتماعی بودن.


6. اسلام حقوق و آزادی فرد را نادیده نمی‏گیرد.


7. تقدّم حقّ جامعه بر حقّ فرد.


8. اصل شورا: در مسایل اجتماعی از نظر اسلامی اصلی معتبر است.


9. دستورهای اسلامی که مطلق و عامّ است، تا آن حد لازم‏الاجراست که مستلزم ضرر و زیانی نباشد.


عبادت، دعا، سنا، حمد، ستایش


10. از نظر اسلام در هر کار، اعمّ از فردی و اجتماعی، باید در درجه اول فایده و نتیجه مفید آن در نظر گرفته شود.


11. گردش مال و ثروت و نقل و انتقال آن باید از هر نوع بیهودگی مبرّا باشد.


12. سرمایه به صرف اینکه از جریان عملی و فعالیّت و معرض کاستی و نابودی خارج شد و صورت «ذمّه» و قرض به خود گرفت هیچ سودی به آن تعلّق نمی‏گیرد.


13. هر مبادله و گردش ثروتی باید از روی آگاهی طرفین باشد.


14. اسلام عقل را محترم و او را پیامبر باطنی خدا می‏شمارد. اصول دین جز با تحقیق عقلانی پذیرفته نیست. در فروع دین، عقل یکی از منابع اجتهاد است.


15.اراده که قوْه مجریّه عقل است نیز محترم است..

دیدگاه کاربران