سنت حسنه قربانی کردن، با روش خرافی؟!

قربانی کردن، از سنت‌های اسلامی است که در برخی موارد مانند قربانی در حج، واجب و در برخی موارد مانند عقیقه و روز عید قربان، مستحب است.

این سنت حسنه نیز مانند هر سنت دیگری می‌تواند آمیخته با خرافات و رسوم غلط شود، که بسیاری از بزرگان به مناسبت‌های مختلف برای رفع آن‌ها تذکر داده‌اند.

عید قربان و ایام بازگشت حجاج، و نیز نزدیکی به ماه محرم، موقع مناسبی برای توجه به این مسائل است.

سنت اعراب جاهلی

لَن یَنَالَ اللَّهَ لحُومُهَا وَ لَا دِمَاؤُهَا وَ لکِن یَنَالُهُ التَّقْوَی‏ مِنکُمْ

هرگز گوشت‏ها و خون‏های آنها به خداوند نمی‏رسد، بلکه تقوای شما به او می‏رسد. 

در تفسیر نمونه، ذیل این آیه شریفه (بخشی از آیه 37 سوره مبارکه حج) آمده است:

«این تعبیر که خون آنها نیز به خدا نمیرسد... اشاره به اعمال زشت اعراب جاهلی است که هر گاه حیوانی را قربانی میکردند خون آن را بر سر بتها و گاه بر در و دیوار کعبه می‏پاشیدند، و بعضی از مسلمانان ناآگاه بی میل نبودند که در این برنامه خرافی از آنها تبعیت کنند، آیه فوق نازل شد و آنها را نهی کرد.

متاسفانه هنوز این رسم جاهلی در بعضی از مناطق وجود دارد که هرگاه قربانی به خاطر ساختن خانه‌‏ای میکنند خون آن را بر سقف و دیوار آن خانه میپاشند، و حتی در ساختمان بعضی از مساجد نیز این عمل زشت و خرافی را که مایه آلودگی مسجد است انجام می‏دهند که باید مسلمانان بیدار شدیداً با آن مبارزه کنند.»

انحرافات و خرافات در قربانی

منشأ اصلی خرافات، به این نکته برمی‌گردد که برخی افراد خون قربانی را دارای اثر می‌دانستند و می‌دانند! اما آیه شریفه می‌خواهد این اعتقاد شرک آمیز را از بین ببرد و جا بیندازد که از خون قربانی کاری برنمی‌آید و آنچه مهم است تقوا و نیت الهی برای قربانی کردن است.

برخی انحرافات و خرافات:

لازم نیست خون قربانی حتماً در محل خاصی (مثلا در منزل) ریخته شود، بلکه در هرجایی انجام شود، بنابر نیت فرد محقق خواهد شد. و با توجه به نجس بودن خون قربانی، ریختن آن در خیابان و جلوی پای افراد و یا هیئت‌ها، نه تنها ترجیحی ندارد، بلکه می‌تواند مصداق اذیت مردم هم باشد که به‌خاطر این نجاست، در هنگام رفت و آمد به‌خصوص زمان بارندگی، به زحمت می‌افتند. لذا اگر کسی تمایل به قربانی کردن دارد می‌تواند آن را در یک محیط مناسب غیر مسکونی انجام داده و به‌دست افراد مستحق برساند.