گلوتن از خانوادهی پروتئینهاست که در غلاتی مانند گندم یافت میشود.
وقتی آرد با آب مخلوط میشود پروتئینهای گلوتن شبکهای چسبناک تشکیل میدهند که از نظر استحکام شبیه چسب است.
خاصیت چسبمانند گلوتن باعث کشسان شدن خمیر میشود و به نان این قابلیت را میدهد تا هنگام پختن پف کند. گلوتن به نان بافتی قابلجویدن و خوب میدهد.
جالب است بدانید که نام گلوتن (glu-ten) از خاصیت چسبناکی (glue-like) خمیر مرطوب گرفته شده است.
چرا گلوتن برای بعضی از افراد مضر است؟
با این حال این ماده میتواند برای افرادی که شرایط بدنی خاصی دارند مشکل ایجاد کند.
بیماری سلیاک
بیماری سلیاک بدترین شکل عدم تحمل گلوتن است. 0.7-1 درصد جمعیت جهان به این بیماری مبتلا هستند.
سلیاک یک اختلال خودایمنی محسوب میشود که موجب میشود بدن گلوتن را به عنوان یک متجاوز خارجی ببیند. در نتیجه سیستم ایمنی به گلوتن و پوشش روده حمله میکند.
این تهاجم به دیوارهی روده آسیب میرساند و ممکن است باعث کمبود مواد مغذی کمخونی مشکلات شدید گوارشی و بالا رفتن خطر ابتلا به بسیاری بیماریهای دیگر شود.
معمولترین علائم ابتلا به سلیاک عبارتند از: ناراحتی گوارشی آسیب به بافت رودهی کوچک نفخ اسهال یبوست سردرد ضعف و خستگی خارش پوست افسردگی کاهش وزن و بدبویی مدفوع.
بعضی از بیماران همهی این علائم گوارشی را ندارند اما علائم دیگری مثل خستگی و کمخونی در آنها وجود دارد.
به همین دلیل تشخیص سلیاک بسیار دشوار است. در واقع بیش از 80 درصد مبتلایان به سلیاک از بیماری خود آگاهی ندارند.